Gemeinsam die Zukunft gestalten- nachhaltig die Welt mitgestalten und Veränderungen vorantrieben- Shapingthefuturetogether – helpingtoshapetheworldsustainablyanddrivingchange
2023-2-HU01-KA220-SCH-000169980
Το LICEO LINGUISTICO «ENRICO FERMI» στη Sciacca εγκαινίασε το πρόγραμμα Erasmus Plus στα γερμανικά με τίτλο «Διαμορφώνοντας το μέλλον και τον κόσμο βιώσιμα μαζί και οδηγώντας την αλλαγή».
Οι δραστηριότητες πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της εβδομάδας 21-25 Οκτωβρίου, μια σημαντική πρωτοβουλία που υποδέχθηκε 24 μαθητές και τους καθηγητές τους από την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Ελλάδα και μετέτρεψε το σχολείο σε ένα ζωντανό κέντρο πολιτιστικών ανταλλαγών.
Το έργο ξεκίνησε τον περασμένο Ιούλιο με μια κινητικότητα εκπαιδευτικών στην Ουγγαρία, όπου εκπρόσωποι των τεσσάρων εμπλεκόμενων χωρών συμφώνησαν και περιέγραψαν λεπτομερώς τις δραστηριότητες που θα διεξαχθούν. Οι καθηγήτριες της γερμανικής γλώσσας Maria Miceli και Χριστακοπούλου-Τρισεύγενη συντονίζουν αυτή τη σημαντική ανταλλαγή μαζί με τη διευθύντρια του σχολείου Maria Paola Raia.Το έργο ξεκίνησε τον Ιούλιο του περασμένου έτους με μια κινητικότητα εκπαιδευτικών στην Ουγγαρία, όπου οι εκπρόσωποι των τεσσάρων συμμετεχουσών χωρών συμφώνησαν και περιέγραψαν λεπτομερώς τις δραστηριότητες που θα διεξαχθούν. Οι Γερμανίδες καθηγήτριες Μαρία Miceli και Χριστακοπούλου-Τρισεύγενη συντονίζουν αυτή τη σημαντική ανταλλαγή μαζί με τη διευθύντρια του σχολείου Μαρία Πάολα Ράια.
Το πρόγραμμα, το οποίο καλύπτει δύο σχολικά έτη, έχει ως κεντρικό θέμα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Οι συμμετέχοντες από τις τρεις χώρες έγιναν δεκτοί με μια τελετή υποδοχής στο αμφιθέατρο του σχολείου, όπου οι μαθητές τραγούδησαν στα γερμανικά την Ωδή στη χαρά του Μπετόβεν, σύμβολο των αξιών της ειρήνης και της αδελφοσύνης που χαρακτηρίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η μπάντα του σχολείου έδωσε μια ιδιαίτερη νότα στην εκδήλωση δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα συντροφικότητας και γιορτής. Οι συμμετέχοντες έλαβαν ένα μπλουζάκι με τα λογότυπα του προγράμματος, μια συμβολική χειρονομία που συμβολίζει την ενότητα και τη συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών.
Το θέμα που αναπτύξαμε στα εργαστήρια στο σχολείο και κατά τη διάρκεια των ξεναγήσεων έχει να κάνει με το νερό.Ασχοληθήκαμε με το θέμα της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτινων πόρων, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη μας, ιδίως σε περιόδους κλιματικής αλλαγής.
Επικεντρωθήκαμε σε δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση των νέων για την ανάγκη εξοικονόμησης και υπεύθυνης χρήσης του νερού.
Οι δραστηριότητες που προγραμματίστηκαν για την πρώτη συνάντηση στη Σικελία περιλάμβαναν εκπαιδευτικές δραστηριότητες με βάση το εργαστήριο στο σχολείο, όπου οι μαθητές συνεργάστηκαν σε ειδικά εργαστήρια για τη βιωσιμότητα, γνωρίστηκαν μεταξύ τους και έμαθαν μια ξένη γλώσσα. Οι δραστηριότητες αυτές πραγματοποιήθηκαν:
– Παρουσιάσεις πολυμέσων: «Τα σχολεία-εταίροι παρουσιάζονται».
– Παρουσίαση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων σχετικά με το «Οικολογικό Αποτύπωμα» όλων των χωρών εταίρων στην Aula Magna σε ολομέλεια
– Ομαδική εργασία «Η ιστορία της αειφορίας» στην Aula Magna
– Διαδραστικό μάθημα ιταλικών με παιχνίδια στην Aula Magna
– Συμμετοχή των μαθητών και των εκπαιδευτικών στα μαθήματα της τάξης
Εκτός από τις εργασίες στο σχολείο, οργανώθηκαν επίσης εκδρομές σε τοπικές τοποθεσίες με συγκεκριμένα παραδείγματα βιώσιμης διαχείρισης. Οι επισκέψεις αυτές μας επέτρεψαν να δούμε πώς οι θεωρητικές λύσεις μπορούν να εφαρμοστούν στην πραγματικότητα:
– Επίσκεψη στον ταμιευτήρα και το φράγμα «Lago Arancio» και επεξήγηση από μηχανικό του τρόπου λειτουργίας της δομής και των προβλημάτων που προκλήθηκαν από την ξηρασία,
– Επίσκεψη στη Sambuca di Sicilia, στην πινακοθήκη του ιδρύματος Gianbecchina και στο αρχαιολογικό μουσείο του παλατιού Panitteri,
– Εργαστήρια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με την περιβαλλοντική οργάνωση «Marevivo» Sicilia στην «Baia del Corallo» στο Sferracavallo:
– Εργαστήριο για τη θαλάσσια βιολογία και τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, παρατήρηση και επεξήγηση των επιπτώσεων των ανθρωπογενών επιπτώσεων και της κλιματικής αλλαγής στη θάλασσα- ανάπτυξη λύσεων για μια πιο βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και μια πιο αποτελεσματική διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας,
– Ξενάγηση στην «τραπεζοειδή προβλήτα του Παλέρμο» από τον αρχιτέκτονα και μηχανικό που υλοποίησε το φιλόδοξο σχέδιο ανάπλασης και μετέτρεψε την περιοχή αυτή σε ένα συναρπαστικό αξιοθέατο που συνδυάζει ιστορία, πολιτισμό και ψυχαγωγία,
Στην τραπεζοειδή προβλήτα του Παλέρμο, ακούσαμε από τους σχεδιαστές του έργου αστικής ανάπλασης που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στο πλαίσιο του λιμανιού. Το έργο της τραπεζοειδούς προβλήτας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης ανάπλασης της περιοχής του αστικού λιμανιού του Παλέρμο που επιδιώκει η Λιμενική Αρχή της πόλης. Ειδικότερα, η τελευταία αυτή παρέμβαση, η μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην ακτή, επέτρεψε την αποκατάσταση μιας μεγάλης περιοχής που χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενός σημαντικού μνημείου: του ναυτικού κάστρου του Παλέρμο. Στην περιοχή αυτή δημιουργήθηκε ένα δημόσιο πάρκο, επιστρέφοντας στους πολίτες έναν χώρο που χαρακτηριζόταν από φθορά και ρύπανση για περισσότερα από πενήντα χρόνια. Για να πραγματοποιηθεί αυτή η παρέμβαση, έπρεπε να αφαιρεθούν πολυάριθμες περιοχές και πολλά στρώματα ασφάλτου, ώστε να μπορέσει το έδαφος να αναπνεύσει ξανά.Εκτός από την παρέμβαση αυτή, το έργο προέβλεπε τη μετατροπή μιας μεγάλης περιοχής σε δημόσιο χώρο με την εισαγωγή δημόσιων, εμπορικών και ναυτιλιακών λειτουργιών.
Το έργο χαρακτηρίζεται κυρίως από την παρουσία μιας μεγάλης λεκάνης νερού που φέρνει ιδανικά τη θάλασσα ξανά σε επαφή με τα τείχη του κάστρου. Αυτή η μεγάλη αστική λίμνη, που χαρακτηρίζεται από υδάτινα χαρακτηριστικά, έχει επίσης ως στόχο να αποτίσει φόρο τιμής στην αραβική παράδοση, ευρέως διαδεδομένη στο Παλέρμο, των υδάτινων επιφανειών με αισθητικούς και διακοσμητικούς σκοπούς.
Η τραπεζοειδής προβλήτα επανασυνδέει την πόλη με τη θάλασσα και συνεπώς με την ιδιαίτερη ταυτότητά της.
– Πανοραμική άποψη της «Scala deiTurchi» στο Realmonte,
– Ξενάγηση στον κήπο «Κολυμπήθρα» στην Κοιλάδα των Ναών.
Ιστορικό νερό άρδευσης στον κήπο της Κολυμπήθρας.
Το νερό αποτελεί ζωτικό πόρο για την ανθρωπότητα, αλλά είναι ένας σπάνιος πόρος που πρέπει να αξιοποιηθεί και να υπερασπιστεί μέσω συλλογικών δράσεων για την εξοικονόμηση, την ανάκτηση και την ανακύκλωση. Στο πλαίσιο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης, η FAI (Fondo Ambiente Italiano) ανέλυσε υποδειγματικές περιπτώσεις διαχείρισης του νερού.
Όταν σκεφτόμαστε το νερό και τα μέρη που φροντίζει το FAI, το Giardino della Kolymbethra στην Κοιλάδα των Ναών στο Αγριτζέντο είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο σημαντικά.
Το νερό, στην πραγματικότητα, δεν είναι μόνο ο λόγος για την ίδρυσή του, αλλά και η ετυμολογική προέλευση αυτού του ακινήτου: η λέξη «kolymbethra» σημαίνει «λίμνη» στα ελληνικά, και το Vallone della Badia Bassa (όπου βρίσκεται σήμερα ο κήπος) ονομάστηκε έτσι. Την εποχή της ελληνικής πόλης, ήταν ένα είδος ιχθυοτροφείου όπου ζούσαν κύκνοι και άλλα πουλιά. Έτσι περιγράφει ο Διόδωρος Siculus την Κολυμπήθρα, ένα εξαιρετικό δημόσιο κτίριο της αρχαίας Ακράγας (5ος αιώνας π.Χ.), ίχνη του οποίου διατηρούνται ακόμη στα Φαίακα υδραγωγεία, σωλήνες νερού σκαμμένοι στο βράχο (υπογάστριες), οι οποίοι λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό ακόμη και σήμερα και παρέχουν το σημαντικό για τη γεωργία νερό.
Σε μια περιοχή πολύ φτωχή σε νερό και επομένως φυσικά ακατάλληλη για την καλλιέργεια εσπεριδοειδών και λαχανικών, αυτή του Αγκριτζέντο, η κοιλάδα της Κολυμπήθρας είναι ένα ακόμη πιο μοναδικό μέρος χάρη στη μορφολογία της και την παρουσία αυτών των υπογείων, τα οποία εξακολουθούν να συγκεντρώνουν τα βαθιά νερά του λόφου Girgenti και να τα διαθέτουν στο τοπίο. Ένας τόπος που προσφέρεται ως μια υψηλή σύνθεση μεταξύ αρχαιολογίας και τοπίου, μεταξύ της αρχαίας ιστορίας που αναδύεται από τα υπογάδια και αυτής των αιώνων που βρίσκονται πιο κοντά μας, ευανάγνωστη στο σύστημα παραγωγής που έχει δημιουργηθεί. Μια σύνδεση που υλοποιείται διαρκώς με την πλήρη ισχύ της στο σύστημα άρδευσης: Το νερό της βροχής, το οποίο συλλέγεται στα gebbie (λεκάνες), στη συνέχεια χύνεται στο saje και συλλέγεται από τους cunnutti στο casedde με τα εσπεριδοειδή προς σκλήρυνση, εξακολουθεί να ρέει από τα αρχαία υδραγωγεία των Φαιάκων.
Χάρη στο FAI, κατέστη δυνατή μια σειρά από παρεμβάσεις, όπως: οι «νατουραλιστικές τεχνικές παρεμβάσεις», η «επαναφορά» του νερού στην Κολυμπήθρα και η αποκάλυψη της υπόγειας, καθώς και η αποκατάσταση της ιστορίας της καλλιέργειας του κήπου μέσω της ανακαίνισης του αρχαίου αρδευτικού συστήματος.
– Επίσκεψη στο βιολογικό αγρόκτημα Arance DOP στην Ribera. Η έμφαση δόθηκε στην ανάγκη εξοικονόμησης και χρήσης του νερού με βιώσιμο τρόπο.
Η ξηρασία ήταν ο άγνωστος παράγοντας σε όλη την παραγωγή. Η ξηρασία, τόσο την άνοιξη όσο και το καλοκαίρι, έκανε τα φυτά να «ξεκουραστούν» νωρίς. Παρά την ανακουφιστική άρδευση, ευνοήσαμε μόνο το ριζικό σύστημα. Θα χρειαζόμασταν κλιματισμό για το φύλλωμα, αλλά αυτό ήταν πραγματικά αδύνατο. Έτσι, τα δέντρα αγωνίστηκαν και έφεραν υπομεγέθεις καρπούς. Υπάρχει όμως και κάτι θετικό: «Αυτός ο ελαφρώς τρελός καιρός», λέει ο αγρότης, «παρέτεινε την περίοδο της προ-ωρίμανσης. Αυτό σημαίνει ότι ο καρπός έχει αναπτύξει περισσότερο σάκχαρο. Πριν από λίγες ημέρες μάζεψα ένα μισοπράσινο πορτοκάλι και ήταν απίστευτα γλυκό. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε πολύ γλυκά φρούτα στο τέλος της περιόδου ωρίμανσης».
Αυτή η συνάντηση ήταν μόνο η αρχή ενός μακρού ταξιδιού που θα κορυφωθεί με μια κοινή επίσκεψη στο Στρασβούργο τον Δεκέμβριο του 2025 και τη δημιουργία ενός βιώσιμου χώρου μάθησης στο σχολείο. Η κινητικότητα δεν είναι μόνο μια ευκαιρία μάθησης, αλλά και μια ευκαιρία να οικοδομηθούν διεθνείς σχέσεις και να προωθηθούν οι αξίες της βιωσιμότητας και της κοινωνικής ευθύνης μεταξύ των νέων Ευρωπαίων, καθιστώντας το σχολείο παράδειγμα πράσινης ζωής.
Οι σημερινοί νέοι θα είναι οι ηγέτες του αύριο και ευαισθητοποιώντας τους για την αειφορία τώρα, μπορούμε να τους βοηθήσουμε να διαμορφώσουν ένα καλύτερο μέλλον. Ειδικά το νερό είναι ένας περιορισμένος και πολύτιμος πόρος, γι’ αυτό είναι σημαντικό οι νέες γενιές να γνωρίζουν πώς να το χρησιμοποιούν με βιώσιμο τρόπο.Επιπλέον, η διεθνής συνεργασία σε ένα έργο όπως αυτό προωθεί την ανταλλαγή ιδεών και λύσεων μεταξύ διαφορετικών χωρών.
Συνοψίζοντας, το πρόγραμμα Erasmus Plus αποτελεί μια σημαντική πλατφόρμα για την προσωπική και πολιτιστική ανάπτυξη των μαθητών και τους ενθαρρύνει να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου μέλλοντος.
Παράλληλα, με αφορμή ένα ενδιαφέρον βίντεο animation, προβληματιστήκαμε και μάθαμε για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλεί η υπερβολική ή αλόγιστη χρήση μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση. Κατανοήσαμε ότι ακόμη και μικρές αλλαγές στις συνήθειές μας, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι ή στο σχολείο, μπορούν να συμβάλουν σε έναν πιο βιώσιμο πλανήτη.
Η ομορφιά της αρχιτεκτονικής αυτής μας θύμισε πόσο σημαντική είναι η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, όχι μόνο για την ιστορική της αξία, αλλά και για το πώς μπορεί να μας εμπνεύσει να ζούμε πιο αειφορικά σήμερα. Η επίσκεψη στο ΚΕΠΕΑ Ελασσόνας μας έδωσε μια νέα οπτική για τη σχέση μεταξύ πολιτισμού, περιβάλλοντος και ενέργειας. Φύγαμε με την πεποίθηση ότι μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά, υιοθετώντας πρακτικές που στηρίζουν την αειφορία και προστατεύουν την πολιτιστική μας κληρονομιά.
