Η δεύτερη συνάντηση έργου στο πλαίσιο του έργου «Διαμορφώνοντας το μέλλον μαζί – διαμορφώνοντας τον κόσμο με βιώσιμο τρόπο και οδηγώντας στην αλλαγή» πραγματοποιήθηκε από τις 9 Φεβρουαρίου 2025 έως τις 15 Φεβρουαρίου 2025 στη Σλοβακία, στην επαγγελματική σχολή του Πολυτεχνείου Zlaté Moravce. Στην εκδήλωση συμμετείχαν όλοι οι εταίροι του έργου: μαθητές και καθηγητές από την Ουγγαρία, μαθητές και καθηγητές από την Ιταλία και μαθητές και καθηγητές από την Ελλάδα. Συντονίστρια του έργου στη Σλοβακία είναι η καθηγήτρια αγγλικών Jana Palajová, η οποία οργάνωσε ολόκληρη τη συνάντηση σε συνεργασία με τη διευθύντρια του σχολείου Zuzana Čižmáriková και μια άλλη καθηγήτρια αγγλικών Viera Krajčiová.
Όλοι οι συμμετέχοντες συναντήθηκαν στο αμφιθέατρο του σχολείου, όπου τους απηύθυνε χαιρετισμό η διευθύντρια του σχολείου Zuzana Čižmáriková, η οποία μίλησε για τη σημασία της βιωσιμότητας και για το πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα αυτή τη στιγμή. Οι συμμετέχοντες άκουσαν τον ύμνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα τυπικό σλοβακικό δημοτικό τραγούδι και τον ύμνο της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Όλοι οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές έλαβαν καπέλα με το λογότυπο του Erasmus+, το οποίο συμβολίζει την ενότητα και τη συνεργασία στο πλαίσιο των έργων Erasmus Plus. Ακολούθησε παρουσίαση των ομάδων και ξενάγηση στο σχολείο. Αργότερα, το κοινό έργο όλων των συμμετεχόντων βρέθηκε στο επίκεντρο, με παρουσιάσεις με θέμα «Τι κάναμε για να κάνουμε το σχολείο μας βιώσιμο». Το θέμα της συνάντησης στη Σλοβακία επικεντρώθηκε στον βιώσιμο αθλητισμό και την ανακύκλωση. Οι συμμετέχοντες εργάστηκαν σε εργαστήρια για το προαναφερθέν θέμα του βιώσιμου αθλητισμού, της ανακύκλωσης και του διαχωρισμού των απορριμμάτων και δημιούργησαν podcasts, αφίσες και βίντεο για το θέμα αυτό.
Η επίσκεψη στο σπήλαιο Bystrá ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Το Bystrianska jaskyňa είναι το μεγαλύτερο σπήλαιο στη νότια πλευρά των Χαμηλών Τάτρας. Βρίσκεται στο καρστ Bystrian στο νότιο τμήμα του Εθνικού Πάρκου Low Tatras, κοντά στο χωριό Bystrá. Ανακαλύφθηκε στις 29 Ιουνίου 1923. Οι ελικοειδείς διάδρομοι του Παλαιού και του Νέου Σπηλαίου σχηματίστηκαν από τη διεύρυνση των ρωγμών με υπόγεια ύδατα από τον ποταμό Bystrianka σε τρία στάδια ανάπτυξης. Ένα υπόγειο ρεύμα ρέει μέσα στο χαμηλότερο από αυτά, το οποίο εμφανίζεται ως πηγάδι μετά από 4 χιλιόμετρα στο χωριό Valaská. Η ιδιαιτερότητα του σπηλαίου είναι ο τραχύς χαρακτήρας των περασμάτων με διακόσμηση στη μία πλευρά του περάσματος. Αντιπροσωπεύονται όλες οι μορφές διακόσμησης και διάβρωσης από συσσωμάτωση. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι τα πυροσυσσωματωμένα βότσαλα από γρανίτη Low Tatras στα ανώτερα τμήματα των διαδρόμων. Οι σχηματισμοί πτώσης στην Klenotnica έχουν κυρίως τη μορφή σταλακτιτών, σταλαγμιτών και κουρτινών. Όλοι τους είναι φωτεινοί κιτρινόλευκοι και έχουν υψηλή λάμψη. Μεταξύ των πιο όμορφων είναι οι σταλακτίτες καμπάνας στις κατακόμβες, Baldachýn nad Riečišťom και Kováčska vyhňa μπροστά από την Κόλαση. Σε άλλα σημεία ξεχωρίζουν οι καταρράκτες τοίχων, κάτω από τους οποίους μπορούν να συσσωρευτούν λίμνες.
Οι συμμετέχοντες είχαν επίσης την ευκαιρία να θαυμάσουν τις ομορφιές των Χαμηλών Τάτρα, όπου επισκέφθηκαν την λουτρόπολη Jasná και πήραν το τελεφερίκ από τον σταθμό επιβίβασης Krúpová στην κορυφή, όπου μπορούσαν να θαυμάσουν την όμορφη θέα και μια από τις κορυφές των Τάτρα – Chopok, η οποία βρίσκεται σε υψόμετρο 2024 μέτρων. Στο πλαίσιο του θέματος του βιώσιμου αθλητισμού, επισκεφθήκαμε το συγκρότημα του δίαθλου στο Osrblie. Πρόκειται για το μοναδικό συγκρότημα δίαθλου στη Σλοβακία που διαθέτει άδεια της υψηλότερης κατηγορίας και συνεπώς το δικαίωμα να φιλοξενεί εθνικούς και διεθνείς αγώνες δίαθλου. Έχουν δημιουργηθεί συνθήκες για προπόνηση όλο το χρόνο για ενεργούς αθλητές, ερασιτέχνες και το ευρύ αθλητικό κοινό. Αυτό καθίσταται επίσης εφικτό χάρη στην ειδική τεχνολογία αποθήκευσης τεχνητού χιονιού. Το τεχνικό χιόνι που συσσωρεύεται κατά τους ψυχρούς μήνες της χειμερινής περιόδου αποθηκεύεται σε αυτά για την επόμενη σεζόν, ώστε να μπορεί να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό, ακόμη και αν υπάρχει πολύ λίγο χιόνι ή οι θερμοκρασίες είναι ακατάλληλες για την εκχιονισμό. n Osrblí, δόθηκε επίσης προσοχή στη φύση και τη βιωσιμότητα, καθώς τα ροκανίδια ξύλου αφήνουν μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα και υπερτερούν της πολυστερίνης, η οποία επίσης χρησιμοποιείται για το σκοπό αυτό. Τα κανόνια χιονιού αποτελούν πολύ σημαντικό μέρος του συστήματος τεχνητής χιόνωσης. Είναι κινητά και υπάρχουν επτά από αυτά διαθέσιμα στην περιοχή. Διαθέτουν επίσης τέσσερις πόλους εκχιονισμού. Καθένας διαθέτει μια υποβρύχια αντλία και έναν κινητό σταθμό πίεσης. Πολύ σημαντικό όσον αφορά τη βιωσιμότητα, ένα από αυτά τα μηχανήματα καταναλώνει 60 kW ηλεκτρικής ενέργειας ανά ώρα, γεγονός που αποτελεί μεγάλη βοήθεια σε περιόδους ακριβής ενέργειας.
Επισκεφτήκαμε επίσης τον ζωολογικό κήπο βισώνων, όπου υπάρχουν προστατευόμενα είδη βισώνων. Η διατήρηση των ειδών είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα, καθώς η ποικιλομορφία της ζωής (βιοποικιλότητα) αποτελεί τη βάση για την οικολογική ισορροπία της γης. Τα διάφορα είδη παίζουν κρίσιμο ρόλο στη λειτουργία των οικοσυστημάτων. Η διατήρηση των ειδών είναι απαραίτητη για τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς ο σεβασμός της φύσης έχει άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής και την επιβίωση των ανθρώπων. Η αντιστροφή των απωλειών που προκαλούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες – όπως η αποψίλωση των δασών, η ρύπανση και η υπεραλίευση – αποτελεί επομένως θεμελιώδες καθήκον για την επίτευξη της αειφορίας.
Η διατήρηση των ειδών είναι ζωτικής σημασίας για την αειφορία, καθώς η ποικιλομορφία της ζωής (βιοποικιλότητα) αποτελεί τη βάση της οικολογικής ισορροπίας της Γης. Τα διάφορα είδη παίζουν κρίσιμο ρόλο στη λειτουργία των οικοσυστημάτων. Η διατήρηση των ειδών είναι απαραίτητη για τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς ο σεβασμός της φύσης έχει άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής και την επιβίωση των ανθρώπων. Η αντιστροφή των απωλειών που προκαλούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες – όπως η αποψίλωση των δασών, η ρύπανση και η υπεραλίευση – αποτελεί επομένως θεμελιώδες καθήκον για την επίτευξη της αειφορίας.
Τα δημοφιλή ιαματικά λουτρά Podhájska είναι επίσης γνωστά ως «μικρή σλοβακική θάλασσα». Το αλμυρό νερό του είναι κατάλληλο για τη θεραπεία ρευματικών παθήσεων, πόνων στην πλάτη, προβλημάτων στις αρθρώσεις, αγγειακών και δερματικών παθήσεων καθώς και αναπνευστικών ασθενειών. Το ιαματικό νερό είναι ένας φυσικός πόρος που πρέπει να αξιοποιείται με υπευθυνότητα προκειμένου να διατηρείται η οικολογική ισορροπία. Η εξόρυξη του νερού είναι βιώσιμη, εξασφαλίζοντας τη μακροχρόνια λειτουργία των ιαματικών λουτρών και τα ιατρικά οφέλη, ενώ παράλληλα προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον.
Το ιαματικό λουτρό συμβάλλει στην ανάπτυξη του τοπικού τουρισμού, δημιουργεί θέσεις εργασίας και στηρίζει την τοπική οικονομία. Η αξιοποίηση του ιαματικού νερού προσφέρει μια εναλλακτική, φυσική λύση για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών, η οποία μπορεί να μειώσει την εξάρτηση από τα φάρμακα και τις σύγχρονες ιατρικές τεχνολογίες. Αυτό με τη σειρά του μειώνει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούνται από την παραγωγή και τη μεταφορά φαρμάκων.
Τα ιαματικά λουτρά μπορούν επίσης να αξιοποιήσουν τη γεωθερμική ενέργεια για τη θέρμανση των εγκαταστάσεων ή την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς τις βιώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς μειώνει την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου.
Το Podhájska Thermal Spa μπορεί επομένως όχι μόνο να έχει θετικό αντίκτυπο στην υγεία των ανθρώπων, αλλά μπορεί επίσης να αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα για το πώς μπορούν να συνδυαστούν ο τουρισμός, η προαγωγή της υγείας και η βιώσιμη ανάπτυξη.
Το θέμα της σλοβακικής συνάντησης ήταν επίσης η ανακύκλωση και ο διαχωρισμός των αποβλήτων, γι’ αυτό και επισκεφθήκαμε τη βιώσιμη εταιρεία General Plastik Kolárovo. Εδώ ανακυκλώνουν μπουκάλια ΡΕΤ και παράγουν νέα υλικά, επεξεργάζονται 16.000 τόνους πλαστικών αποβλήτων κάθε χρόνο. Το αποτέλεσμα είναι νιφάδες ΡΕΤ και ασφαλές για τρόφιμα ΡΕΤ regranulate. Το υλικό αυτό επαναχρησιμοποιείται σε νέα μπουκάλια PET. Η εταιρεία είναι ο μοναδικός παραγωγός ασφαλών για τρόφιμα PET regranulate στη Σλοβακία. Παράγει επίσης καπάκια HDPE και μεμβράνες LDPE. Οι δραστηριότητές τους προωθούν την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία. Οι σύγχρονες τεχνολογίες επιτρέπουν τη βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον επεξεργασία των πλαστικών. Αυτό εξοικονομεί φυσικούς πόρους. Η General Plastic συμβάλλει σημαντικά στη βιωσιμότητα στη βιομηχανία συσκευασίας.
Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο βρήκαν επίσης ενδιαφέρουσα την επίσκεψη στην πρωτεύουσα Μπρατισλάβα, όπου είχαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για την ιστορία της πρωτεύουσας. Οι συμμετέχοντες επισκέφθηκαν το Κάστρο της Μπρατισλάβα, την Πύλη του Αγίου Μιχαήλ και πολλά ενδιαφέροντα μέρη στο παλιό κέντρο της πόλης. Η τελευταία βραδιά χαρακτηρίστηκε από την απονομή πιστοποιητικών, την ανταλλαγή εμπειριών και τη διασκέδαση. Την επόμενη ημέρα, οι συμμετέχοντες παρουσίασαν όλες τις δραστηριότητές τους – αφίσες, podcasts και βίντεο.
Η δεύτερη συνάντηση του έργου στη Σλοβακία εκπλήρωσε σίγουρα τον σκοπό της, όχι μόνο επειδή οι συμμετέχοντες έμαθαν πολλές νέες πληροφορίες σχετικά με τον βιώσιμο αθλητισμό, την ανακύκλωση και τον διαχωρισμό των αποβλήτων, αλλά και επειδή δημιουργήθηκαν νέες και ισχυρές φιλίες μεταξύ των μαθητών, οι οποίες θα συνεχιστούν στις επόμενες συναντήσεις του έργου. Επισκεφτήκαμε επίσης τον ζωολογικό κήπο βισώνων, όπου υπάρχουν προστατευόμενα είδη βισώνων. Η διατήρηση των ειδών είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα, καθώς η ποικιλομορφία της ζωής (βιοποικιλότητα) αποτελεί τη βάση για την οικολογική ισορροπία της γης.
Εκπαιδευτικά προγράμματα για τη βιωσιμότητα
Οι πρωτοβουλίες βιωσιμότητας των συνεργαζόμενων σχολείων βοηθούν τους μαθητές να αναπτύξουν μια υπεύθυνη και συνειδητή νοοτροπία.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε από τις 16 έως τις 20 Ιουλίου και προσέφερε ένα ποικίλο πρόγραμμα που συνδύαζε θεωρητικές συζητήσεις, πρακτικές δραστηριότητες και πολιτιστικές και κοινοτικές δραστηριότητες.
