Όταν ο κινηματογράφος με κάνει να νιώθω την Ιστορία

Ποτέ δεν πίστευα πως μια ταινία μπορεί να σε κάνει να σκεφτείς αλλιώς για την Ιστορία. Πάντα θεωρούσα πως η Ιστορία ήταν χρονολογίες, μάχες, βασιλιάδες και σύνορα.  Η συμμετοχή μου στον όμιλο ιστορίας με έκανε να αλλάξω γνώμη.

Είδαμε αρκετές  ταινίες, συζητήσαμε, γελάσαμε, στεναχωρηθήκαμε, θυμώσαμε, συγκινηθήκαμε. Αλλά δύο ταινίες με σημάδεψαν ιδιαίτερα: «Οι άνθρωποι του παππού μου» και ο «Κλέφτης ποδηλάτων».

Και οι δύο ήταν απλές – χωρίς εφέ, χωρίς φαντασία, χωρίς δυνατή μουσική και βαριά κουστούμια. Όμως μέσα στην απλότητά τους έκρυβαν κάτι πολύ δυνατό: τον άνθρωπο μέσα στην Ιστορία.

Οι Άνθρωποι του Παππού μου – Η Ιστορία από την άλλη πλευρά

Όταν ξεκίνησε η ταινία, δεν ήξερα τι να περιμένω. Ήταν τουρκική. Δεν το κρύβω – ξαφνιάστηκα. Όμως σύντομα κατάλαβα γιατί την είδαμε.

Ένας ηλικιωμένος, πρόσφυγας από την Κρήτη, ζει στη Μικρά Ασία. Θυμάται τον ξεριζωμό, την παιδική του ηλικία στην Ελλάδα, την αγάπη του για τον τόπο που άφησε. Η ταινία δεν είχε μίσος. Είχε μόνο νοσταλγία, θλίψη και ανθρωπιά.

Κατάλαβα για πρώτη φορά ότι και από την “άλλη πλευρά” υπήρξαν άνθρωποι που πόνεσαν. Ότι οι ανταλλαγές πληθυσμών δεν είναι απλώς αριθμοί σε ένα βιβλίο – είναι οικογένειες που χώρισαν, σπίτια που έμειναν άδεια, παιδιά που δεν γύρισαν ποτέ.

Ο Κλέφτης Ποδηλάτων – Όταν η αξιοπρέπεια σπάει

Άλλη εποχή, άλλη χώρα. Ρώμη, μετά τον Β’ Παγκόσμιο. Ο πατέρας βρίσκει μια δουλειά που απαιτεί να έχει ποδήλατο. Κι αυτό του το κλέβουν. Από εκείνη τη στιγμή, αρχίζει μια περιπλάνηση σε όλη την πόλη, μαζί με τον μικρό του γιο, για να το βρει.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη σκηνή στο τέλος. Ο πατέρας δεν αντέχει άλλο. Προσπαθεί να κλέψει ένα άλλο ποδήλατο. Μπροστά στον γιο του. Τον πιάνουν. Και τότε… ο μικρός τον πιάνει από το χέρι. Χωρίς να πει λέξη. Τον συγχωρεί.

Ήταν η πιο σπαρακτική σκηνή που έχω δει. Όχι γιατί είχε δράμα ή μουσική. Αλλά γιατί ήταν αληθινή. Γιατί έβλεπα εκεί, μπροστά μου, τι σημαίνει φτώχεια, απόγνωση, αγάπη, πατέρας και παιδί.

Αναρωτήθηκα: Πόσοι άνθρωποι σήμερα ζουν έτσι; Πόσοι γονείς λυγίζουν και δεν το λένε σε κανέναν;

Αυτή η ταινία μου έμαθε ότι η Ιστορία δεν είναι μόνο οι μεγάλοι πόλεμοι. Είναι και οι μικροί αγώνες – κάθε μέρα – για επιβίωση, για αξιοπρέπεια, για λίγη ελπίδα.

Μ.Σ